نگاهی به تفسیر ادبی عرفانی قرآن مجید ( 950 )                                                                               

ســوره 15 : حجـــر ( مـکّــی ـ 99 آیه دارد ـ جزء چهــاردهم ـ صفحه 262 )


  ( قسمــت چهاردهـــــم )


بیـزاری از دنیـای کفّـار


 

  ( جزء چهارد هــم صفحــه 266 آیه 87 )

 

بسم الله الرحمن الرحیم


لاَ تَمُدَّنَّ عَیْنَیْکَ إِلَى مَا مَتَّعْنَا بِهِ أَزْوَاجًا مِّنْهُمْ وَلاَ تَحْزَنْ عَلَیْهِمْ وَاخْفِضْ جَنَاحَکَ لِلْمُؤْمِنِینَ


   تفسیـــر لفظـــی :

 

و به آن چه ما دسته‏ هایى از آنان [کافران] را بدان برخوردار ساخته‏ ایم چشم مدوز

و بر ایشان اندوه مخور و بال خویش براى مؤمنان فرو گستر



   تفسیر ادبی و عرفانی :


                                          ای محمّــد ؛

 

این زینت دنیـــــــــا کـــه از کافـــــــران دریـــــــغ نداشتیـــــــــم ،

تـــــــو نیــــک در آن منگـــــــر ، و به وی انس مگـیـــــــــــر ،

چشـــم تــــــــو از آن عزیـــــــــز تـــــــــر است کـــــــه ؛

بدان ها نِگـَـرَد که مـــــــــــــا ننگــریستـــه ایم ،

یا آن پسندد که مــــا نپسندیده ایم !


 

در خبـــــر است که :

مصطفی(ص) چنــان با این آیــــه ادب گرفت ؛

که شب معراج همه ی نعمت هـــای بهشت بر او عـرضه کردند ،

به هیـــــــچ چیـــــــــز آن هــــــــا توجــــــه نکرد ،

چه آنجا که دوستی بر کمـــــال بُـــوَد ناچار در آن غــیــــرت بُــوَد !

موسی از خـداونــد دیـــــدار خواست لَن تَرانی شنید !

سپس جواب آمد که هرگز مرا نخواهی دید !


ولی به مصطفی(ص) فرمود :


                     ای محمّــد ؛

 

دیـده ای که با آن به مـــا نگــری به عاریت به کس ندهی ،

چه ؛ که لذت های دنیـــا و نعمت های این جهان ،

ارزش آن را ندارد که آن ها رخت خویش در دیده ی تو نهند !

... وَ اخفِض جَناحَکَ لِلمؤمنین

خفض جناح کنــایـــه از خوش خُـلـقــی و خوی نیک است ،

و اشارت است به کمـال خـوی و غایت شفقت پیغمبر(ص) بر مـــــردم ،

چنان که در جنگ اُحُــــــد با این که چندین زخم برداشتـــه بود ،

دامـــــن رحمت خـــــــــــــود را بســـــــط داد ؛

و گفت : خـداونـــــــــــــــدا ؛

قــــــــــوم مــــــــرا هـدایت کن که ناداننــــــــــد !

 

 

تفسیر آیه شریفه از تفسیـــر نـــــور :

نهـــى، همه جا بعد ارتکاب عمـــل  نیست ، بلکه گاهى نیز براى هشدار و پیش‏گیرى است .

پیامبر اکرم صلى الله علیه  وآله هرگز رغبتى به دنیاى کفار نداشت ، لذا نهىِ خداوند ، به معناى هشدار است  که دیگر مؤمنان چشم به دنیاى کفار ندوزند .  پیامبر اکرم صلى الله  علیه وآله فرمودند : هر کس به آن چه در دست دیگران است خیـــره شود همّ و غمّ او  زیاد شده و ناراحتیش درمان نمى‏شود .  یکى از سفارشات  اکیـــد قــــرآن به پیامبر صلى الله علیه وآله و مومنین ، سفارش به نرمش و رحــــم و صبـــر، نسبت به اهـــل ایمـــــان است . از جمله : « واصبر نفسک مع الذین یدعون ربهم » با کسانى که همواره پروردگارشان را مى‏ خوانند ، شکیبایى کن . « اذلة على المؤمنین » با مؤمنان فروتن هستند . « رحماء بینهم » با همدیگر مهرباننـــد.   کلمه‏ ى « ازواج » شامل مرد و زن هر دو مى‏شود و ممکن است اصناف مردم و کفار منظور باشد .
1 ـ در برابر امکانات دیگران ، بر توانایى ها و امکانات خود تکیــــه کنید!

[ برای رفع مشکلات اقتصادی به بیگانگان چشم امید نداشته باشید ، و تنها راه رفع مشکلات را رفع تحریم ها ندانید ، به توانائی های خود تکیه کنید ... ]

 تو که قرآن دارى ، « اتیناک سبعاً » به دنیاى کفار دل نبند ، « و لا تمدن...  »
2 ـ به نعمت‏ هاى دنیــــوى خیـــــره و وابستــــه نشوید . « لاتمدن عینیک »

(زیرا دنیـــــا هم کم است « قلیل » ، هم زودگذر است « عرض » ، هم غنچه ‏اى است که براى کسى بطور کامل باز نمى‏ شود «زهرة الحیوة الدنیا »
3 ـ خیـــره شدن سبب علاقه و دلبستگى مى‏شود.(نگاه نکن تا دل اسیر نشود) « لاتمدّن عینیک » (گناه و انحراف راباید از سرچشمه جلوگیرى کرد) ز دست دیده و دل هر دو فریـــاد   که هر چه دیده بیند دل کند یـــاد

4 ـ  کسى مى‏تواند مردم را به معنویت سوق دهد ، که خود گرفتــــار مادیات نباشد « لاتمدن عینیک » (خطاب آیه به پیامبر است)
5 ـ  کسانى که به سراغ دنیــــا مى‏روند ، به آن نمى‏رسند . « ازواجاً منهم »
6 ـ براى کسانى که قابل هدایت نیستند ، نباید غصه خورد. « لاتحزن »
7 ـ  تواضع و نرمى در برابر دنیا و دنیاپرستان ، هرگز . « لاتمدن ... »

ولى در برابر دینداران همواره . « واخفض جناحک للمؤمنین »
8 ـ  رهبر و مربى باید در برابر مردم ، نرمش و عطوفت داشته باشد. « واخفض ... »

برگرفته از تفسیر شریف نـــــور اثر حجة الاسلام استاد قرائتی (حفظه الله)



موضوع :